İçerisinde tilavet secdesi geçen bir ayet-i kerimeyi aynı mecliste/ortamda birden fazla okuyan kimsenin tek bir tilavet secdesi yapması yeterlidir. Farklı secde ayetlerini aynı ortamda okuyan kimsenin ise okuduğu secde ayetlerinin her biri için ayrı ayrı tilavet secdesi yapması gerekir.[1]Kudurî, Şerhi Muhtasari’l-Kerhî, 2/59. Örneğin Alak suresi ezberleyen bir kimsenin, sûredeki secde ayetini her okuduğunda -aynı ortamda olduğu ve okuma işlemine devam ettiği sürece- secde etmesi gerekmez; bir tek secde hepsi için yeterli olur. Alak suresi ile beraber, inşikak suresini okuyan bir kimse ise iki farklı secde ayetini okuduğundan her biri için ayrı ayrı tilavet secdesi yapması gerekir.
Tilavet secdesinin sebebi, içinde tilavet secdesinin geçtiği bir ayetin okunmasıdır. Dolayısıyla kural gereği (kıyasen), ayetin tekrar okunması secdenin tekrarını gerektirir. Ancak, bir mecliste bir ayet birden fazla okunduğu halde, Allah Resûlü’nün (s.a.v) bir defa secde etmesi, ana kuraldan istisna olarak (istihsanen), bir secdenin yeterli olduğunu göstermektedir. Bu uygulama Kur’ân’ı öğrenen, öğreten ve ezber yapan kimselere bir kolaylık sağlar. [2]Bkz. Kudurî, Şerhi Muhtasari’l-Kerhî, 2/59. Ali el-Kârî, Fethu Babi’l-İnâye, 1/383. Ancak, bunun şartı bulunulan yerden hakikaten veya hükmen ayrılmamak gerekir. Hakikaten ayrılmaya, bulunulan odadan ayrılmak örnek verilebilir. Hükmen ayrılmaya ise okumaya fasıla/ara verdiren konuşma, yürüme, bir şeyler yeme örnek verilebilir. Ulemamız konuşmanın, yürümenin ve yemenin sınırı olarak üç kelimeden fazla konuşma, üç adım atma, üç lokma yeme şeklinde bir ölçü koymuşlardır. [3]Bilmen, Büyük İslâm İlmihali, 211.
Sonuç olarak, kişinin bulunduğu hali/pozisyonu değiştirmeksizin bir secde ayetini tekrar tekrar okuması durumunda bir tilavet secdesi yapması yeterlidir.
**
Dipnotlar
