Değerli kardeşimiz,
Peygamberimiz cuma namazı hakkında bir hadisinde şöyle buyurur:
“Kim Cuma günü imama yakın olup susarak hutbeyi dinler ve bir söz söylemezse (birisi sustuğu, diğeri dinlediği için) ona iki sevap vardır. Kim imama uzak yerde olup tam olarak konuşmayı duymadığı halde susup dinler, her hangi bir söz söylemezse ona bir sevap vardır. Kim imama yakın olup susmaz, dinlemez ve konuşursa ona iki günah vardır. İmama uzak olan, susup dinlemeyen, konuşan kimseye bir günah vardır. Kim ki cuma hutbesi sırasında yanında bulunan kimseye sus derse konuşmuş demektir. Konuşanın da cuması yoktur!” (Ebu Dâvud)
Buradaki cuması yoktur ifadesinin manası, her ne kadar cuma farzını ödemiş olursa da cuma sevabından mahrum olur, demektir. Bir başka görüşe göre kılınan cuma, öğle namazına dönüşür demektir.
Bir başka hadiste ise şöyle buyrulmuştur: “Arkadaşına hutbe sırasında sus diyen günaha girmiş olur.” (Ebu Dâvud) Buradaki günaha girmek ifadesi “sevabı olmayan bir şey söylemiş” şeklinde de yorumlanmıştır.
Bir diğer hadis de şöyledir:
“Cuma günü imam hutbe okurken konuşan kimse ciltlerce kitap taşıyan merkep gibidir. Ona sus diyenin de cuması yoktur.” (Heytemî, Zevâid)
Abdullah b. Ömer’den rivayet olunduğuna göre Peygamberimiz şöyle buyurmuştur:
“Cuma namazında üç tip kimse bulunur:
- Namazda hazır olup (hutbe sırasında) konuşan kimse. Bunun cuma namazından nasibi budur.
- Namazda hazır bulunup (hutbe sırasında) dua eden kişi. Allah (c.c) dilerse onun istediğini verir, dilerse vermez.
- Namazda hazır olup susan ve hutbeyi dinleyen ve camide bulunan hiç kimseye eziyet edip, hiç bir Müslümanın omzuna basmayan kimse. İşte bu cuma namazı, kendisini izleyen cumaya kadar, üç gün fazlası ile işlenen hatalara keffarettir. Çünkü Allah (c.c) “Kim bir iyilikle gelirse ona iyiliğinin on misli vardır” buyuruyor.” (En’am Suresi, 6/160) (Ebu Dâvud)
Fıkıh alimleri açık bir şekilde bildirmiştir ki cuma hutbesi sırasında konuşmak haramdır. İsterse bu konuşma bir iyiliği emretmek için olsun. Susmak ve hutbeyi dinlemek farzdır. Bu tüm namaz kılanlar içindir. Cuma namazında ilk saflarda bulunanların, imam hutbe okurken konuşması daha kötü, daha çok günahtır.
Bundan anlaşılıyor ki imam hutbe okurken kendisini mecbur eden bir durum olmadıkça dünya kelâmı konuşmak uygun değildir. Cemaatin imama yakın olması ile uzak olması arasında fark yoktur. Yolun doğrusuna yöneltecek olan Allah’tır.
Selametle kalın.
