İslam’da, kadın ve erkeğin avret yerleri bellidir ve bu yerleri örtmek farz; başkalarına göstermek ise haramdır.[1]Konu ile ilgili ayet ve hadisler için bakınız: bk. el-A‘râf 7/26; el-Ahzâb 33/13; en-Nûr 24/58; Müslim, “Ḥayıż”, 74, 78; İbn Mâce, “Cenâʾiz”, 8; Ebû Dâvûd, … Okumaya devam et Erkek için avret, yani örtülmesi gereken yerler, göbekten diz kapağının altına kadarki bölgedir. Kadın için ise, yüz, el ve ayak dışındaki bütün vücuttur.[2]Bir Müslümanın Yol Haritası, s. 309.
Kadın resimlerinin ticaret ürünlerini pazarlamada kullanılması ve bu görsellere bakılması konusu ise güncel bir konu olup günümüzün problemlerinden birisidir. Kadın resimlerine bakmanın hükmüne dair, nur suresindeki namahreme bakma yasağı (en-Nûr 24/30-31) ile hicap ayetleri (el-Ahzâb 33/33-59) delil gösterilerek; illet, hikmet ve netice birliğinin bulunması sebebiyle hakiki ve tabii haline bakmak gibi olduğuna dair fetvalar verilmiştir.[3]Detaylı bilgi için bakınız: Adem Dölek, Âyetler ve Hadîsler Işığında Mahremiyet Açısndan Kadın ve Kadın Resimlerinin Reklamlarda Kullanılması, Din Gelenek ve Ahlak Bağlamında … Okumaya devam et
Konuyu değerlendirmeden önce ifade etmek gerekir ki dinimizde meşru olan ve herhangi bir haramlık söz konusu olmayan ürünlerin ticaretini yapmakta bir sakınca yoktur. İster bu ürünler online satılsın; isterse bir mağazadan satılsın hüküm aynıdır. Bu bağlamda takı ürünleri diyebileceğimiz kolye, bileklik, küpe gibi ürünlerin ticaretini yapmakta bir beis yoktur. Fakat burada dikkat edilmesi gereken bir husus vardır. Bu da satılan/üretilen takı ürünlerinin hükmünün ferde göre değişmesidir. Yani mesela erkeklerin altından yapılan takıları kullanması haramdır. Bu durumda erkek için altından yapılmış ziynet eşyasını imal edip satmak da aynı hükme tabidir. (Bkz.: Erkeklere özel yapılan altın takıların satılması caiz midir?)
Yapılan ticaret ürünlerinde kadın resimlerinin kullanılması ise yukarıda ifade edilen hususlar bakımından sakıncalıdır ve ticaret alanında faaliyet gösteren her bireyin bu konuda hassas olması gerekmektedir. Çünkü İslam dini, kadınların mahremiyetine büyük bir özen göstermiştir ve kadınlara sadece belirli bir grup insanın dışında kalan kişilere karşı giyimlerine ve manevi değerlerine dikkat etmelerini emretmiştir. Bu nedenle, kadın resimlerinin uygun olmayan biçimlerde reklamlarda, görsel ve yazılı sosyal mecralarda bir nesne olarak kullanılması, dini ve ahlaki açıdan uygun değildir.
Yaptığınız iş ile alakalı olarak ürünleri satın alırken tedarikçi firma ile aranızda görselleri kullanma hakkında bir anlaşma yapmadıysanız, vitrin için üretilen maket takı mankenlerini kullanmanızı tavsiye ederiz. Piyasada takı ürünleri için tasarlanmış birçok ürün mevcuttur. Bu ürünlerden birkaç tane satın alarak kendi görsellerinizi oluşturabilirsiniz. Tabi bu tür bir yöntemin tüm ürünlere uygulanmasının zaman alabileceğinin ve zorluğunun farkındayız. Bu sebeple böyle bir uygulamayı hayata geçirene kadar site takibini kadın bir çalışanınıza yaptırabilirsiniz. Çünkü kadının kadına mahremiyeti erkeklerde olduğu gibi diz ile göbeği arasıdır. Geçici bir çözüm olarak bu yöntem düşünülebilir. Burada şunu da ifade etmek gerekir ki; el, kadının avret yeri olmadığından el üzerinde çekilen fotoğrafları kullanmanızda bir sakınca olmayacaktır. Allah’u alem.
Dipnotlar
⇡1 | Konu ile ilgili ayet ve hadisler için bakınız: bk. el-A‘râf 7/26; el-Ahzâb 33/13; en-Nûr 24/58; Müslim, “Ḥayıż”, 74, 78; İbn Mâce, “Cenâʾiz”, 8; Ebû Dâvûd, “Cenâʾiz”, 32, “Ḥammâm”, 2, 3; Tirmizî, “Edeb”, 38, 39; Ayrıca bakınız DİA, “avret” maddesi. |
---|---|
⇡2 | Bir Müslümanın Yol Haritası, s. 309. |
⇡3 | Detaylı bilgi için bakınız: Adem Dölek, Âyetler ve Hadîsler Işığında Mahremiyet Açısndan Kadın ve Kadın Resimlerinin Reklamlarda Kullanılması, Din Gelenek ve Ahlak Bağlamında Mahremiyet Algıları Sempozyumu (27-29 Mart 2015), 2016, cilt: I, s. 517-527. |