807
Namazların farzları olduğu gibi, bir kısım vacibleri de vardır. Bu vacibleri yerine getirmekle namazın farzları tamamlanıp noksanları giderilmiş olur. Namazın vacipleri şunlardır:
- Namaza başlarken yalnız “Allah” ismi ile yetinmeyip büyüklüğü ifade eden “Ekber” sözünü de ilave ederek “Allahü Ekber” demek.
- Namazlarda “Fatiha” suresini okumak. Diğer üç mezhebe göre ise farzdır.
- Farz namazların ilk iki rekatında, vacip ve nafile namazların her rekatında Fatiha’dan sonra, Kur’an’dan en az kısa bir sûre veya buna denk düşecek bir veya birkaç ayet okumak (zamm-ı sûre). Fâtiha’ya bir küçük sûre veya en küçük sûreye denk üç kısa âyet ya da üç kısa âyete denk bir uzun âyet eklemek vaciptir. (En küçük sûre Kevser sûresi (İnna a’tayna) ve en kısa ayet “sümme nazara” ayetidir.
- Farz olan kıraati ilk iki rekatta yerine getirmek.
- Fatiha suresini diğer okunacak sure ve ayetlerden önce okumak.
- Tek başına namaz kılarken öğle ve ikindi namazları ile gündüz kılınan nafile namazlarda gizli okumak. Gizli okumanın ölçüsü, sadece kendisinin duyabileceği kadar kısık bir sesle okumaktır. Sabah, akşam ve yatsı namazları ile gece kılacağı nafile namazlarda kişi serbesttir; isterse sesli (cehrî), isterse gizli (hafî) okuyabilir.
- Cemaatle kılınan namazda imamın sabah namazı ile akşam ve yatsı namazlarının ilk iki rekatında sesli okuması vaciptir. Cuma namazında, bayram namazlarında, cemaatle kılınan teravih namazında, teravihden sonra cemaatle kılınan vitir namazında da imamın kıraati sesli yapması gerekir.
- İmamın, öğle ve ikindi namazlarının bütün rekatlarında, akşam namazının üçüncü ve yatsı namazının son iki rekatında gizli okuması vaciptir.
- Vitir namazında kunut duası okumak ve kunut tekbiri almak. Bu İmam Azam’a göredir.
- Kazaya kalan bir namaz, gündüzün cemaatla kılındığında, eğer sabah namazı gibi sesli kıraat yapılması gereken bir namaz ise, yine açıktan sesli kıraat yapılır. Gizli kıraat yapılması gereken bir namaz ise, gizli kıraat yapılır. Tek başına namaz kılan kimse, sesli kıraat yapılması gereken bir namazı kaza ederken sesli de okuyabilir, gizli de okuyabilir.
- Secde yaparken yalnız alınla yetinmeyip alınla beraber burnu da yere koymak.
- Üç ve dört rekatlı namazlarda ikinci rekatın sonunda oturmak. (kade-i ûla: ilk oturuş)
- Namazların her oturuşunda teşehhüdde bulunmak (Tahiyyatı okumak).
- Namazdayken secde âyeti okunmuşsa tilavet secdesi yapmak.
- Ramazan ve Kurban bayramı namazlarının her iki rekatında da ilave (zait) üçer tekbir almak.
- Namazların farzlarında sıraya riayet edilmesi. Farz olan kıyamdan sonra rükûa gitmek, rükûdan sonra da secdeye gitmek, iki secdeyi peşpeşe yapmak gibi.
- Vaciblerin her birini de yerinde yapmak ve sonraya bırakmamak. Kur’an okuduktan sonra bir zaman bekleyip unutarak düşünceye dalmak ve sonra rükûa varmak gibi.
- Namazların sonunda selam vermek. Peygamber Efendimiz ilk önce sağ tarafına sonra sol tarafına “es-Selamu aleykum ve rahmetullah” (Selamet ve Allah’ın rahmeti üzerinize olsun.) diyerek selam verirdi.
- Ta’dil-i erkana riyayet etmek. (Detaylı bilgi için bkz. Namazda Ta’dil-i Erkan)
Kaynak: Bir Müslümanın Yol Haritası
