Soru Detayı: İki küçük bebeğim var, yere dökülen yiyecekler karıncaları çekiyor ve temizlerken süpürgeye çekmek zorunda kalıyorum. Bu durum caiz midir?
İnsanın yaratılışında çok yüksek gaye ve hikmetler olduğu gibi hayvanların yaratılmasında da birçok hikmetler ve faydalar vardır. Hayvanların yaratılış gayelerinden biri de yeryüzünde halife olarak yaratılan insanın ihtiyaçlarına cevap verip, onun hizmetinde kendine has ibadet ve kulluğunu gerçekleştirmektir.Hayvanlar ekosistem içerisinde kendi üzerlerine düşen vazifeleri yaptıkları ve insanlara zarar vermedikleri sürece öldürülmeleri caiz değildir.
Fakat bazı muzır ve vahşi hayvanların zararı söz konusu olduğu durumlarda bunların öldürülmelerine dinimiz cevaz vermektedir. Nitekim Efendimiz “Beş tane hayvan ‘fasık’dır ki, Mekke’nin harem bölgesinde de öldürülebilir. Bunlar; fare, akrep, karga, çaylak ve yırtıcı köpektir.” (Buhârî, Bedu’l-halk, 16; Müslim, Hac, 9: 66-72). buyurmuştur.
Burada İmam Nevevi hazretleri Müslim’i şerh ederken fasık kelimesini insanlara ve diğer canlılara zarar vermekle ve hayvanlara verilen fıtratın dışına çıkmakla açıklamıştır. Özellikle kırsal yerlerde evlerin içini zaman zaman istila eden hamam böceği, tahta kurusu, çiyan gibi hayvanlarda bu cinstendir.
Hanefi mezhebinde bu tip zararlı hayvanlar dövülmeden, eziyet edilmeden en keskin bir âlet ya da çabuk öldürecek bir yöntemle kesilir ve öldürülür, denmiştir. Ayrıca başkalarına zarar veren köpeği bulunan kimse, hatırlatıldığı halde zararı önlemezse, bölge sakinlerinin o köpeği öldürme hakları vardır. Karınca kendiliğinden zarar vermiyorsa öldürülmez, veriyorsa öldürülebilir, ancak yakılmaz ve suya atılamaz. Bit, her halükârda öldürülür. Yabanarısı ve diğer haşeratı zarar vermiyorlarsa öldürmemek daha iyidir. İpek kozasını güneşte bırakıp kurtlarının ölmesini sağlamakta mahzur yoktur, çünkü bu insanların yararına olan bir şeydir. [1]Fetavayı Hindiyye 5/360-361
Zararlı hayvanları öldürürken “Allah her şeyde ihsanı (güzel yapma, Allah`ı görür gibi yapma) zorunlu kılmıştır. Öldürdüğünüzde en güzel tarzda öldürün, boğazladığınızda da en güzel yolla boğazlayın, boğazlayacak olanınız bıçağını iyi bilesin.” hadisini de unutmamak gerekir. [2]Müslim, sayd 57; Nesâî, Dahâya 22
Sonuç olarak hayvan öldürmek her ne kadar temiz vicdanları yaralasa da çaresiz kalınan durumlarda, hayatın temel akışının devam etmesi adına zararlı olanları öldürmekte bir sakınca yoktur. Bu nedenle evdeki veya dışardaki zararlı hayvan ve haşeratı öldürürken en acısız ve eziyetsiz yöntem seçilmeli, ilaçla öldürme imkânı varsa ilaçlama öncelikli olmalıdır. Ateşle yakma gibi canice yöntemlerden ise uzak durulmalıdır.
