Bir hak mezhepten öteki hak mezhebe geçmek câizdir. Nitekim dört hak mezhebin birinden ötekine geçmenin câiz olduğu hususunda Nesefî akâidinde bilgi vardır. Ancak, câiz olmayan, her mezhepten birer hüküm alarak karışık bir anlayış meydana getirmek, amelde anarşiye sebep olmaktır. Yâni insan, geçtiği mezhebin bütününe geçmiş, bütün hükümlerine bağlı kalmayı taahhüt etmiş olur. Yoksa bir hükümde birinden, başka hükümlerde de başkalarından ölçü almak gibi anarşi câiz olmaz.
Müctehid derecesinde olan âlimler vardır ki, onlar için hüküm ayrıdır. Onlar, ilim ve ameldeki derecelerine göre hareket edebilirler. Çünkü onlar neyi, nasıl yapacaklarını bilen müctehidlerdir. Günümüzün âlimleri içinde böylelerinin varlığını bilmiyoruz. Bildiklerimiz içinde ise bu derecede bir ilim ve amel adamı yoktur.
Ahmet Şahin
