SORU: Ortak hatim için dağıtılmış cüzleri teravih, duha, teheccüd gibi nafile namazlarda okursak o cüzü okumuş sayılır mıyız? Namazda okuduğum aynı cüzün kıraati ile ortak hatim cüzleri okumuş sayılır mıyım?
CEVAP: Kur’an okumak bir ibadettir. Ne kadar çok okunsa o kadar çok sevabı vardır. Bunun için farklı vesileleri değerlendirmek, ferdî okumanın yanında mesela başkalarıyla beraber Kur’an okumak için cüz paylaşıp birlikte “hatim yapmak” güzeldir; insanları Kur’an’la buluşturmanın yollarını çoğaltma fonksiyonu görür.
“Hatim yapma”, Kur’an’ı baştan sona okuma fiiline verdiğimiz addır. Kişi kendi başına hatim yapabileceği yani Kur’an’ı baştan sona bizzat kendisi okuyabileceği gibi, başkalarıyla bir araya gelip paylaşarak da bunu yapabilir. Bu ikincisinde her ne kadar bir işi cemaatle beraber yapmaya azmederek tamamlamaktan kaynaklanan “birbirinin sevabına iştirak etme” söz konusu olsa, yani her bir ferdin, beraber bu işe giriştiklerinden dolayı o işi tamamen kendisi yapmış gibi yapılan tüm hatimden hissedar olması söz konusu olsa da, kişi kendi namına, sadece kendi okuduğu yeri okumuştur. Eğer kendi okumak üzere bir karar vermiş, ayriyeten başkalarıyla birlikte de bir hatime iştirak etmişse veya başka başka topluluklarla farklı farklı hatim gruplarına katılmışsa, hepsi için tek bir okuma yeterli olmaz. Kur’an okuma latif bir manadır, hepsine de gidebilir ama biz iki, üç, dört defa okumaya niyetlenmişizdir. Bütün bu hatimlerden/kıraatlerden istifade etmek istiyorsak her bir okumayı ayrı ayrı yapmamız gerekir. Zira başta da dediğimiz gibi Kur’an’ı çok çok okumak asıldır, bizden beklenen ve bize sevap kapısı olan amel budur.
Kişi gerek sadece kendisi okumaya niyet ettiği ayetleri/sureleri/cüzleri, gerekse ortak paylaşılan hatimden kendisine düşen ayet/sure/cüzleri isterse namazda isterse namaz dışında okuyabilir. Ancak yine tekrar edelim, bir cüzü bir defa okuduğumuzda onu bütün üzerimize aldığımız kıraatler için okunmuş kabul etmeyiz. Her ne kadar Kur’an okumanın bereketi aynı anda pek çok şeye sirayet ederse de biz o cüzü üç defa okumaya niyet etmişsek üç defa okumamız gerekir.
Özetle; Kur’an okumak çok sevaplı bir ibadet, bir nevi duadır; Rabbimize niyaz etme, O’na tazarruda bulunma vesilesidir. Okunan Kur’an, maddi manevi pek çok dertlerimize deva olduğu gibi, pek çok manayı da aynı anda içerebilir. Örneğin kişi namazda okuduğu Kur’an ile “hatim” de yapmış olur, namazın rüknü olan kıraati de ifa etmiş olur, onu ölmüşlerinin ruhuna hediye de edebilir. Bunların biri diğerine mâni değildir. Şu kadar var ki kişi, bir defa okumakla bir hatim yapmış olur. Bir cüzü bir defa okuduğunda, o cüzü bir defa okumuş olur. Dolayısıyla Kur’an’ın hepsini ya da bazı kısımlarını iki, üç, dört… defa okumaya niyetlenmişsek, o kadar okumamız, o yümünlü bereketli kelamın atmosferine tekrar ber tekrar girmemiz gerekir.
