İnsan biyolojisinin sağlıklı olması da büyük ölçüde ruh sağlığının yerinde olmasıyla orantılıdır. Kalp-damar hastalıklarına yakalanan kişilerin çoğunun aceleci, sabırsız, telâşlı, saldırgan, hırslı, rekabetçi, iş tutkunu, iddiacı, kafasının dikine giden, herşeyi hızlı yapan, sert/tehlikeli araba kullanan, beklemekten sıkılan, karşısındakinin sözünü kesen, randevularına çok hassas, mükemmeliyetçi, ayrıntıcı, heyecanlı ve vurgulu konuşan, gürültülü gülen, esnek olmayan kişilik özellikleri taşıdığını belirtmeliyim. Biz psikiyatride bunlara “A tipi” kişilik yapısında olanlar diyoruz. Yukarıda saydığım özellikler stres karşısında kişiyi dayanıksız kılan özelliklerdir. Bunlara sahip olan kişilerin ruh sağlıklarına özen göstermeleri gerekir
Her insanın kişilik yapısı kişilik yapıları farklı farklıdır. Yukarıda belirttiğim kişilik yapısının tam zıttı “C tipi” kişilik yapısıdır ki, bu kişiler vurdumduymaz, amaçsız, gamsız, rahatına düşkün, sadece kendi için yaşayan kişilerdir.
İdeal olan kişilik yapısı ise “B tipi” kişilik yapısıdır. Bu kişiler sakin, acelesiz, iyi dinleyici, telâşsız, zaman baskısını fazla yaşamayan, yumuşak başlı, yavaş ve tartarak konuşan, sakin araba kullanan, duygularını paylaşan kişilerdir; kendilerinden hoşnutturlar; kusursuzluk meraklısı değillerdir. “B tipi” kişiler büyük sorumluluk alabilirler ve yöneticilik yapabilirler, liderlik özellikleri vardır. Bunların ruh sağlıkları yerinde olduğu için bulundukları çevrede yaşayan insanları da rahatlatırlar.
Şunu da belirtmeliyim, hangi kişilik yapısı olursa olsun, kişinin stres verici olaya verdiği anlam ve duygusal tepkisi önemlidir. Kedisi öldüğü için depresyona giren insan olduğu gibi, en yakını öldüğünde eğlenceye giden insan da vardır. Önemli olan ölçülü ve doğru tepki vermeyi başarmaktır. Bu durum sağlıklı ruh yapısının da bir işaretidir. Bu durumda temel kişilik yapısını iyi yöneten kişi iyi insan demektir. Sürekli kendisini geliştirmeye çalışan, duygularını, düşüncelerini ve davranışlarını ölçülü ve tutarlı yöneten insan olaylara tepkisini en sağlıklı biçimde verecek ve ruh sağlığını koruyacaktır.
Ruh sağlığının yerinde olmasını isteyen insanın kendisini tanımaya çalışması gerekir. Bu çok önemli ve yüksek bir davranış biçimidir. Kendisini bilen, evrenin varoluş gerçeğini de bilecektir. Kendisini tanıyan, ilişkilerde sağlıklı sınırlar koyabilecektir. Kendisini tanıyan, kendisine de, başkasına da haksızlık yapmayacaktır. Kendisini bilen, özgüven sahibi olacaktır. İşte bu kişi, ruh sağlığı yerinde olan kişidir. Ruh sağlığını yerinde, kendisiyle ve toplumla barışık olmak isteyen kişi önce kendisini tanımalıdır.
Mutlu ve başarılı olmanın ilk şartı kendini bilmektir diyebiliriz.
Kaynak: Mutluluk Psikolojisi, Nevzat Tahran
