Hz. Peygamberden (sav) gelen bir rivayette: “Kadın ve erkek her Müslümana ilim talep etmek farzdır” denmiştir. Bu hadîs, kadınların da ilim talep etmesi gerektiğini, ilim talep edilmesi için zaruri olan okuma-yazma da öğrenmelerinin şart olduğunu ifade eder.
Yeri gelmişken kısaca belirtelim ki, bazı terbiye kitaplarında kızlara okuma-yazma öğretilmemesi, bazılarında okuma değil, fakat yazma öğretilmemesi gerektiğine dair rivayetler kaydedilir. Bu görüş, kesinlikle İslâmî değildir. Bu hususta Hz. Peygamber’e nispet edilen söz “mevzu” dur yani uydurma bir hadîstir. Râvisinin kezzâb yani yalancı olduğunu bizzat büyük muhaddislerden Şemsüddîn Zehebi söylemektedir. Bu uydurma hadîs, kanaatimizce, Resûlüllah’ın (sav) büyük bir gayretle mücadele etmesine rağmen tamamen ortadan kalkmayan, eski çağlardan beri insanların iliklerine işleyen, kadınlar aleyhindeki peşin hükümlere muvafık düştüğü için, bir kısım terbiye kitaplarına kadar sızma imkânı bulabilmiştir. Zaten o çeşit kitaplarda bir kısım hükema ve etibba sözleri ve hattâ atasözleri de “hadis” olarak kaydedilmektedir.
Ciddi kitaplarda kızlara okuma-yazma öğretil-memesi gerektiğine dair rivayete rastlamak mümkün değildir. Aksi fikri destekleyen rivayetler çoktur. Bu meselede etraflı bilgi isteyenlere “Hz. Peygamberin Sünnetinde Terbiye” adlı kitabımıza bakmalarını tavsiye ederiz. Orada her okuyucuyu ikna edecek yeterlikte nassî deliller ve açıklamalar sunulmuştur.
Prof. Dr. İbrahim Canan
