662
Alacakların zekâtı üç grupta değerlendirilmektedir.
- Kuvvetli alacaklar: Borç olarak verilmiş paralar veya ticaret mallarının bedeli gibi alacaklardır. Elde mevcut bulunan çek ve senetler de kuvvetli alacak sayılır. Eğer borçlu borcunu kabul ediyorsa bu tür alacakların zekâtı her yıl verilir. Ancak alacaklının elinde zekât vermesi gereken başka bir malı veya parası yoksa alacağının beşte birini tahsil edinceye kadar zekâtını geciktirebilir. Ancak böyle bir kişi alacağını tahsil ettikten sonra geçmiş senelere ait zekât borcu biriktiyse bunları da vermelidir.
- Orta derecede alacaklar: Ev veya dükkân gibi zekât mevzuu olmayan bir malın kirası gibi alacaklardır. Bu tür alacaklar müşterinin elinde bir yıl kaldıysa ve nisap miktarına da ulaşıyorsa zekâta mevzu olurlar. Ancak bunların zekâtının verilmesi için, nisap miktarı kadar bir malın tahsil edilmesi gerekir. Ancak alacak sahibinin alacağından ayrı olarak nisap miktarını bulan başka malı varsa, bunlarla birlikte alacaklarının da zekâtını ödemelidir.
- Zayıf alacaklar: Bir mal bedeli olmayan mehir alacağı, diyet karşılığı, miras, vasiyet, muhâlea bedeli gibi alacaklardır. Bu alacaklardan zekât gerekmesi için, bunların nisap miktarının tahsil edilip üzerinden bir yıl geçmesi gerekir. Bu gruba giren alacaklar tahsil edildiğinde geçmiş yıllara ait zekâtın verilmesi gerekmez.
Bu tür alacaklardan az veya çok tahsil edilen miktar eldeki diğer mallara tabi olarak şartları gerçekleşince bunların zekâtını vermek gerekir.