Genel manada alimler, geceyi ihya manasında “kıyam-ı leyl” tabirini kullanırlar ki bunun manası da; geceyi ister namazla ister Kur’an okumakla veya tesbih çekmek gibi taat türünden bir şeyle geçirmektir. Bu yönüyle gece namazı ister araya uyku girsin girmesin geceleyin kılınan namaza denir. Teheccüd ise Efendimiz’in (sallallahu aleyhi ve sellem) uygulamalarıyla sabit olduğu üzere gece uykudan uyandıktan sonra kılınan nafile bir namazdır. (el-Mevsûâtu’l-fıkhiyyeti’l-Kuveytiyye, “Kıyamu’l-leyl” mad., 14/86.)
Tabiîn müfessirler’inden Mücahid, el-Esved ve Alkame’den rivayet edildiğine göre, teheccüd kelimesi, kılınacak namaza teheccüd isminin verilebilmesi için uyuduktan sonra uyanmayı icab ettirmektedir. Efendimiz (aleyhi ekmelü’t tehâyâ) teheccüdü hep seher vaktinde, uykudan uyanarak kılmıştır. Bununla beraber, seleflerimizin azımsanmayacak bir kesimi, yatsının abdestiyle sabahı kılmakla meşhur olmuşlardır. Demek ki uyumadan sabahlıyorlar ve gecelerini ibadetle geçiriyorlar ve geceyi ikame ediyorlardı.
Netice itibariyle gece namazı veya kıyamu’l-leyl tabiri daha geniş bir mana ifade ederken teheccüd namazı ise kişinin uykudan uyandıktan sonra kıldığı namazı ifade etmektedir. Allahu a’lem…
