Hikmet.Net
  • Ana Sayfa
  • Kategoriler
  • Akide ve İnanç
  • Ticaret ve Finans
  • Helal Gıda
  • Çocuk Eğitimi
  • Dua UfkuYeni
  • Blog
  • Hakkımızda
  • İrtibat
  • Gizlilik Politikası
Hikmet.Net
Sorunuzu Sorun
  • Ana Sayfa
  • Kategoriler
  • Akide ve İnanç
  • Ticaret ve Finans
  • Helal Gıda
  • Çocuk Eğitimi
  • Dua UfkuYeni
  • Blog
Sorunuzu Sorun
Hikmet.Net
Hikmet.Net
  • Ana Sayfa
  • Kategoriler
  • Akide ve İnanç
  • Ticaret ve Finans
  • Helal Gıda
  • Çocuk Eğitimi
  • Dua UfkuYeni
  • Blog
Sorunuzu Sorun
© Telif Hakkı 2023, Tüm Hakları Saklıdır | hikmet.net
İBADETNAMAZSORU-CEVAPLAR

Oturarak uyumak abdesti bozar mı?

Yazar: Hikmet.Net 27 Şubat 2023
Yazar Hikmet.Net Tarih: 27 Şubat 2023Güncelleme: 24 Nisan 2023
oturarak uyuma abdesti bozar mı hikmet.net
Paylaş: 0FacebookTwitterWhatsappTelegramThreadsBlueskyEmail
832

Kısa Cevap:

Değerli kardeşimiz,


Konuyla ilgili hadis-i şeriflerden anlaşıldığı üzere uykunun kendisi abdesti bozmaz. Abdesti bozan şey, uyku esnasında kişinin bilinci yerinde olmadığı için farkında olmadan yellenme gibi bir durumun meydana gelmesi ihtimalidir. Bu konudaki fıkhi hükümler de buna bina edilmiştir. Şöyle ki, kişi uyku esnasında eğer abdestinin bozulup bozulmadığını fark edecek bilinçteyse ve bozulmadığını biliyorsa abdest alması gerekmez. Gerek vücudun uyku esnasındaki pozisyonundan gerekse uykunun derinliğinden dolayı bundan emin değilse abdest alması gerekir.


Detaylı Cevap:

Uyku, dış uyaranlara karşı bilincin, bütünüyle veya bir bölümünün yitirildiği, tepki gücünün zayıfladığı ve her türlü etkinliğin büyük ölçüde azaldığı dinlenme durumudur. (TDK)

Uykuda her ne kadar beyin ve hormonal aktiviteler üst seviyede olsa da kas faaliyetleri ve duyusal sistem vücut tarafından baskılanarak minimal çalışma düzeyine indirgenir. Kişi bilinç düzeyinin değişmesi sebebiyle vücudundaki kas sistemi gibi belli mekanizmalar üzerindeki hakimiyetini kaybeder.

İslam ulemasının büyük çoğunluğuna göre uykunun kendisi bizzat abdesti bozan bir durum değildir. Uyku durumunda his ve bilinç ortadan kalktığı için kişi ne yaptığının farkında olamaz. Bu bilinçsizlik durumu ise abdestin bozulmasının muhtemel sebebi olarak görülmüştür. Yani uyku durumunda abdestin bozulmasının ardında yatan temel sebep, insan vücudundaki hakimiyetin kaybolması ile birlikte mafsalların gevşeyerek yellenme gibi abdesti bozan durumların ortaya çıkmasıdır.

Peygamber Efendimiz’den (s.a.v.) Hz. Ali’nin (r.a.) rivayet ettiği, “Göz makatın bağıdır. Bu bakımdan uyuyan bir kimse abdest alsın.” (Ebû Dâvûd, “Tahâret”, 79) hadisi ile İbn Abbas’ın (r.a.) rivâyet ettiği, “Uzanıp uyumadıkça secdede iken uyuyana abdest gerekmez. Zira kişi uzanıp uyuduğunda mafsalları gevşer.” (Ahmed b. Hanbel, I, 256; Ebû Ya’lâ, Müsned, IV, 369) hadisi, bu konuya ışık tutan başlıca delillerdir.

Fakihler, konuyu, uyku esnasında vücudun aldığı şekilleri ve uyku pozisyonlarını dikkate alarak değerlendirmişlerdir. Hanefiler ve Şafiîler, uyku ile uyanıklık arasındaki hâlde veya yere sağlam bir surette oturmuş ve mafsalları gevşememiş bir haldeyken uyumak abdesti bozmaz görüşünü benimsemişlerdir.[1]Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 53; Nevevi, el-Mecmu‘ II, 14-17.

Malikiler ve Hanbeliler de uykunun bizzat abdesti bozan bir durum olmadığı, abdestin bozulmasının muhtemel sebebi olduğu noktasında Hanefi ve Şafiiler ile hemfikir olmakla birlikte, abdesti bozması hususunda uykunun kısa/uzun, hafif/derin olmasını nazar-ı dikkate almışlardır. Buna göre, uzun ve derin uyku her halükârda abdesti bozar.[2]İbn Rüşd, Bidayetu‘l-muctehid, I, 37; Muvaffakuddin İbn Kudâme, el-Muğni, I, 235.

Namazda, kıyam, rükû veya secdede iken uyumakla da abdest bozulmaz. Çünkü namazda nispeten kişinin kendisini tutma özelliği devam etmektedir.

Bu hususa dair Ebû Hüreyre’den (r.a.) gelen bir rivayete göre Efendimiz (sav) şöyle buyurmuştur:

(Namazda) kıyamda, otururken veya secde halinde uyuyana abdest gerekmez. Abdest ancak yatarak uyuyana lâzımdır. (Beyhakî, es-Sünenül-kübrâ, 1, 122; İbn Hacer, et-Telhîsül-habîr 1, 44.)

Sonuç olarak, kişinin abdestini bozan temel sebep, vücudun mafsallarının gevşemesi ve kişinin kendi durumunu hissetmeyecek şekilde bir uyku durumuna geçmesiyle hades (abdest bozma) ihtimalinin ortaya çıkmasıdır. Bu haller dışında kişinin oturur durumda olması, bir binek üzerinde olması, arabada, trende veya uçakta olması bu durumu değiştirmez. Aslolan, yukarıda zikri geçen hallerde kişinin içinde bulunduğu durumdur. Şayet etrafta konuşulanları duyacak şekilde ve abdestini bozup bozmadığını idrak edebilecek bilinç seviyesinde bir uyuklama halinde ise abdesti bozulmamıştır. Kişinin hafif uyku durumuna geçip durumunu tam bilemediği durumlar için ise, vücudunun pozisyonu ölçüt olarak kabul edilmiş; eğer abdesti bozulmayacak şekilde oturuyorsa abdestinin bozulmayacağına hükmedilmiş; eğer yatarak uyuyorsa abdestinin bozulacağına hükmedilmiştir. Şayet bir yere yaslanarak oturuyorsa, yaslandığı şey çekildiğinde düşecek ölçüde derin uykuya dalmışsa o takdirde abdestinin bozulacağına hükmedilir.

Bunlar genel hükümler olmakla birlikte, kişinin uyku hususundaki tecrübesine göre yukarıda zikredilen bilgiler ışığında varacağı sonuç da önemlidir. Abdest, hadislerde dinin direği olarak zikredilen, İslam’ın beş temel esasından birisi olan namaz ibadetinin yerine getirilebilmesi için gerekli olan şartlardandır. Bu hususta elden geldiğince ihtiyatlı davranılması, şüpheye düşürecek şeyler söz konusu olduğunda abdestin tekrar alınması, kalpte vesveseye yer bırakılmaması, en doğru olan davranıştır.


Selametle kalınız.

Dipnotlar[+]

Dipnotlar
⇡1 Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 53; Nevevi, el-Mecmu‘ II, 14-17.
⇡2 İbn Rüşd, Bidayetu‘l-muctehid, I, 37; Muvaffakuddin İbn Kudâme, el-Muğni, I, 235.
abdestbozmaİbadetOturarak uyuma
Paylaş: 0 FacebookTwitterWhatsappTelegramThreadsBlueskyEmail
Hikmet.Net

Her Soru Cevaba Layıktır!

Önceki Yazı
Muhtelif Dualar-12
Sonraki Yazı
Altın Bir Zaman Dilimi Berat Kandili

Benzer Yazılar

Şifa Niyetiyle Takılan Maden ve Doğal Taşların Dini Hükmü

Boy abdestinde iğne ucu kadar kuru yer kalmaması şartı mutlak mıdır?

Babalar kız çocuklarının altını değiştirebilir mi?

Bir kişiyi Umre’ye göndermek zekata sayılır mı?

Şeker ölçüm cihazı (kola yapıştırılan) gusül abdestine mani midir?

Kaza namazı kılarken herbiri için ezân okumak ve kamet getirmek gerekir mi?

Bu Hafta En Çok Okunanlar

  • Kur’ân ve Ramazan

  • Kur’an Okumada Asgarî Bir Ölçü Var mıdır?

  • Kredi kartına taksitle veya borçlanarak hacca gitmek doğru mudur? Yapılan böyle bir hac geçerli midir?

  • Kur’an’ı okurken bazı yanlışlar yapıyorum. Ne yapayım?

  • Kredi kartı puanlarını kullanmanın hükmü nedir?

En Son Eklenenler

  • Şifa Niyetiyle Takılan Maden ve Doğal Taşların Dini Hükmü

  • Boy abdestinde iğne ucu kadar kuru yer kalmaması şartı mutlak mıdır?

  • Babalar kız çocuklarının altını değiştirebilir mi?

  • Bir kişiyi Umre’ye göndermek zekata sayılır mı?

  • Şeker ölçüm cihazı (kola yapıştırılan) gusül abdestine mani midir?

E-Bülten

Güncel Soru-Cevaplarımızdan haberdar olmak için Bültenimize Abone Olun!

Editörün Seçimi

Şifa Niyetiyle Takılan Maden ve Doğal Taşların Dini...

16 Temmuz 2025

Boy abdestinde iğne ucu kadar kuru yer kalmaması...

6 Temmuz 2025

Babalar kız çocuklarının altını değiştirebilir mi?

6 Temmuz 2025

Bir kişiyi Umre’ye göndermek zekata sayılır mı?

20 Mayıs 2025

Şeker ölçüm cihazı (kola yapıştırılan) gusül abdestine mani...

20 Mayıs 2025

Güncel Soru-Cevaplarımızdan haberdar olmak için Bültenimize Abone Olun!

hikmet_beyaz_logo
Soru Sor
Facebook Twitter Instagram Youtube Telegram

Linkler

    • Bizimle Çalışın
    • Bize Ulaşın
    • Amacımız
    • Yayın Politikası
    • Telif Hakları
    • Gizlilik Politikası

İşbirliğiyle...

Kategoriler

SORU-CEVAPLAR İBADET AKİDE VE İNANÇ KADIN VE AİLE NAMAZ HELAL-HARAMLAR ORUÇ AHLAK ZEKAT- FİTRE- SADAKA TİCARET VE FİNANS DUA UFKU TEMİZLİK HAC- UMRE KURBAN Gündem Yazıları ÇOCUK MUHTELİF AHİRET YİYECEK İÇECEKLER SİYER METAFİZİK KURAN-I KERİM

© Telif Hakkı 2024, Tüm Hakları Saklıdır  | hikmet.net

  • Hakkımızda
  • İrtibat
  • Gizlilik Politikası
Sitemizde, tercihlerinizi ve tekrar ziyaretlerinizi hatırlayarak size en uygun deneyimi sunmak ve sitemizin trafiği analiz etmek için çerezleri ve benzeri teknolojileri kullanıyoruz. Tamam'a veya sitemizde bulunan herhangi bir içeriğe tıklayarak bu ve benzer çerezlerin/teknolojilerin kullanımını kabul etmiş olursunuz.
Gizlilik PolitikasıTamam
Manage consent

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary
Her Zaman Etkin
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
ÇerezSüreAçıklama
cookielawinfo-checkbox-analytics11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional11 monthsThe cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
viewed_cookie_policy11 monthsThe cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytics
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Advertisement
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.
Others
Other uncategorized cookies are those that are being analyzed and have not been classified into a category as yet.
KAYDET & ONAYLA
Hikmet.Net
  • Ana Sayfa
  • Kategoriler
  • Akide ve İnanç
  • Ticaret ve Finans
  • Helal Gıda
  • Çocuk Eğitimi
  • Dua UfkuYeni
  • Blog