Kımız, laktik asit ve etil alkol fermentasyonu sonucu meydana gelen fermente bir süt ürünüdür. Kımız, genellikle kısrak sütünden yapılan hoş kokulu, ekşimsi, hafif köpüklü ve içerdiği laktik asitten ötürü serinletici özelliğe sahip bir süt içeceğidir. Kımız binlerce yıldır Türkler tarafından üretilmekte ve tüketilmektedir. Günümüzde ise daha ziyade Orta Asya ülkelerinde üretimi yapılmaktadır. Öyle ki, bu ülkelerde kımız üretimi gerçekleştirmeye yönelik büyük at çiftlikleri kurulmuştur. Fakat Avrupa’nın yanı sıra Çin ve Rusya gibi ülkeler de kımız üretimi gerçekleştirmektedirler. Bazı ülkelerde kısrak sütü bulmak zor olduğundan, su ve şeker katılarak inek sütünden de kımız üretimi gerçekleştirilmektedir.[1]
Kımız üretimi sırasında alkol fermentasyonu da olduğundan, kımız aynı zamanda alkol ihtiva eden bir içecektir. Mesela bir araştırmada incelenen on farklı kımızın % 1.10 ile % 1.75 oranında alkol içerdiği tespit edilmiştir.[2]
Kımızdaki alkol, kımız mayasında bulunan bakterilerin sütteki laktozu parçalamasıyla oluşur. Bu parçalama neticesinde alkolün yanında süt asidi ve karbondioksit de ortaya çıkar. Mikroorganizmaların faaliyet süresi arttıkça kımızdaki alkol miktarı da yükselir. Kımız ihtiva ettiği alkol oranına göre tatlı, orta sert ve sert şeklinde üç çeşite ayrılmıştır. Tatlı ve sert kımızlar % 1 ile % 1.5 oranında alkol içerirken, sert kımızlardaki alkol oranı % 3’e kadar çıkmaktadır. Dolayısıyla içilen kımızın şahısta hafif sarhoşluğa sebep olacağı belirtilmiştir.[3]
İslâm sarhoş edici bütün içkileri haram kıldığı için, diğer içkilere göre alkol oranı daha düşük de olsa, çok içildiğinde kişiyi sarhoş etme ihtimali olan kımız da caiz olmayacaktır. Her ne kadar düşük alkol oranına sahip olan kımızların insanı sarhoş etmeyeceği ileri sürülse de, İslâm’da şüpheli şeylerden uzak durmak önemli bir esas olduğundan, en azından şüpheli olan böyle bir içeceğin de terkedilmesi daha ihtiyatlı olacaktır.
[1] Ö. Kınık vd., “Kımız Üretimi ve Özellikleri Üzerine Bir Araştırma”, Gıda, 2000, 25 (5), s. 379.
[2] Ö. Kınık vd., “Kımız Üretimi ve Özellikleri Üzerine Bir Araştırma”, Gıda, 2000, 25 (5), s. 382.
[3] Hasan Yaygın, “Kımızın Nitelikleri ve Sağlıkla İlgili Özellikleri”, Gıda, 1991, 16 (2), s. 112.
