Kurbanın hükmü nedir?

Kurbanın hükmü nedir?

“Biz her ümmete kurban ibadeti koyduk.” (Hac Sûresi, 22/34) âyet-i kerîmesinden anlaşılacağı üzere kurban, bizden önceki her ümmete farz kılınmış bir ibadettir. Kur’ân, kurbanın her dinde olduğunu bildirmenin yanında değişik dönemlerden kurban ile ilgili olaylar, misaller anlatmaktadır: Mesela Hz. Âdem’in iki oğlunun Allah’a “kurban” takdim ettiklerini, birisinin kurbanı kabul edilirken diğerinin ise kabul edilmediğinden bahsetmektedir (Mâide Sûresi, 6/27-29). Ve yine Kur’ân’da Hz. İbrahim’in, gördüğü bir rüya üzerine oğlu’nu (Hz. İsmail’i) kurban etmek istediği ve baba-oğul tam bir teslimiyet içerisinde bu emri yerine getirmek istedikleri esnada Allah tarafından kendilerine Hz. İsmail’e bedel olarak kurban gönderildiği bildirilmektedir (Saffât Sûresi 37/101-107).

İşte bizden önceki ümmetlere teşrî kılınan kurban ibadeti, فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ “Rabbin için namaz kıl ve kurban kesiver.” (Kevser Sûresi, 108/2) âyet-i kerîmesi mucibince ümmet-i Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem) için de bir mükellefiyet olarak teşrî kılınmıştır. Buna göre kurban kesmek, Hanefî mezhebine göre vacip, diğer mezheplerde ise terk edilmesi istenmeyen müekked bir sünnettir. Konuyla ilgili hadis-i şeriflere baktığımızda kurbanın terk edilmemesi gereken önemli bir ibadet olduğunu anlayabiliriz zira Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem): مَنْ كَانَ لَهُ سَعَةٌ وَلَمْ يُضَحِّ فَلَا يَقْرَبَنَّ مُصَلَّانَا “Kurban kesecek güçte olup da kesmeyen, namazgahımıza yaklaş‏masın.” (İbn Mâce, edâhî 2; Ahmed b. Hanbel, Müsned, 2/321) buyurmak suretiyle konunun ehemmiyetine dikkat çekmiştir. Başka bir rivayette ise Allah Resûlü (sallallahu aleyhi ve sellem) Bayram namazından önce kurbanını kesen birisine, yeniden kurban kesmesini emretmiştir (Muvatta, dahâyâ 4-5). Peygamberimiz’in yeniden kesmesini emretmesi, kurban kesmenin vacip olduğunu gösterir.

Ayrıca Peygamberimiz (sallallahu aleyhi ve sellem), kurbanın teşri kılındığı yıl olan hicretin ikinci yılından itibaren vefatına kadar her yıl kurban bayramında kurban kesmiştir (Tirmizî, edâhî 11). Bu da kurban kesmenin önemli bir delili olmaktadır.