Soru Detayı: Memur olarak çalıştığım işyerinde bizim hiçbir isteğimiz talebimiz olmadan hatta karşı çıktığımız halde vatandaşlar hediye nevinden maddi kıymeti fazla olmayan yiyecekler getiriyorlar. (Cola, pasta, şekerleme v.s) Bazen masamızın başında olmadan bırakıyorlar, bazen herkese dağıtıyorlar, bazen hatır gönül ve zorlama ile bırakıyorlar. Reddedince o kadar bozuluyorlar ki bazen almak zorunda kalıyoruz. Bunların hükmü nedir? Eğer haramsa bugüne kadar getirilenler için ne yapabiliriz?
Bir kimse bulunduğu makamdan ötürü hediye alıyorsa bunu alması caiz olmaz bunda rüşvet şüphesi mevcuttur. Çünkü Efendimiz (s.a.s), iş başındayken kendisine verilen hediyeleri kabul eden biri hakkında; “Hele söyleyin, bu adam annesinin veya babasının evinde otursaydı buna hediye gelir miydi?” buyurmuştur. Özellikle iş olmadan önce hediye almamayı prensip haline getirmek gerekir. İş olduktan sonra da hediyeyi almamak en iyisidir. Eğer hediye alınmışsa bağlı olunan kuruma döndürülmelidir. Bu da mümkün olmuyorsa hediye bir hayır kurumuna verilebilir.
Ancak iş halledildikten sonra istemeden talepsiz gelen bu tür hediyelere caiz değildir denemez. Yani karşıdaki kişi verdiği hediyeyle bir şeyler koparma peşinde değilse, sadece işi halledildiğinden dolayı duyduğu minnet ve şükran hisleriyle böyle bir hediyeyi takdim ediyorsa buna caizdir denebilir. Bununla birlikte her türlü şüpheden uzak ve takvaya uygun olanı mümkün olduğunca bu tür şeylerden uzak durmaktır. Çünkü asrımızda rüşvetle iş yaptırmak çok ileri boyutlarda olduğu için bunlara örnek olma adına biz bu tavrı gösterebilirsek, maddi hediyeden mahrum kalsak da inşallah bunun manevi mükâfatını alacağızdır.
Bununla beraber, hatır gönül meselesi oluyorsa, insanlar ciddi kırılıyorlarsa, bu durumda almak zorunda kaldığımız hediyeleri arkadaşlarımızla, muhtaç olanlarla paylaşabiliriz. Bu konuda yazmış olduğumuz “Hediye Görünümlü Rüşvetler” isimli makalemize de bakabilirsiniz.
