Hikmet.Net
  • Ana Sayfa
  • Kategoriler
      • Akide ve İnanç
        • Ahiret
        • Cennet & Cehennem
        • Haşr
        • Kabir
        • Allah
        • Dinler
        • İnanç Çeşitleri
        • Hıristiyanlık
        • İslamiyet
        • Yahudilik
        • Kader
        • Kutsal Kitaplar
        • Melekler
        • Şefaat
        • Metafizik
        • Cinler
        • Ruh
        • Rüyalar
        • Şeytan
        • Peygamberler
      • Kadın ve Aile
        • Aile İçi İlişkiler
        • Akraba
        • Boşanma
        • Çocuk
        • Emzirme
        • Hayız
        • Kadın- Erkek İlişkileri
        • Karı- Koca Hakları
        • Lohusalık
        • Nikah
        • Nişanlılık
        • Tesettür
      • İbadet
        • Dua
        • Hac & Umre
        • Kurban
        • Namaz
        • Oruç
        • Temizlik
        • Zekat & Fitre & Sadaka
      • Helal & Haramlar
        • Giyim & Kuşam
        • Kumar & Şans Oyunları
        • Müzik
        • Yiyecek & İçecekler
      • Siyer
        • Efendimiz'in Ahlakı
        • Efendimiz'in Ailesi
        • Efendimiz'in Mucizileri
        • Efendimiz'in Savaşları
        • Efendimiz'in Sıfatları
      • Ticaret ve Finans
        • Alışveriş
        • Faiz ve Bankacılık
        • Güncel Meseleler
        • İşçi- İş Veren Münasebetleri
        • Ortaklık ve Sözleşmeler
      • Kur'an-ı Kerim
        • Kur'an Okuma ve Meal
        • Kur'an'ın Özellikleri
      • Ahlak
      • Gündem Yazıları
      • Hadis
      • İslam Tarihi
      • Sosyal İlimler
      • Tefsir
      • Tasavvuf
      • Şahıslar
      • Muhtelif
  • Akide ve İnanç
  • Ticaret ve Finans
  • Helal Gıda
  • Çocuk Eğitimi
  • Dua UfkuYeni
  • Blog
  • Hakkımızda
  • İrtibat
  • Gizlilik Politikası
Hikmet.Net
Sorunuzu Sorun
  • Ana Sayfa
  • Kategoriler
      • Akide ve İnanç
        • Ahiret
        • Cennet & Cehennem
        • Haşr
        • Kabir
        • Allah
        • Dinler
        • İnanç Çeşitleri
        • Hıristiyanlık
        • İslamiyet
        • Yahudilik
        • Kader
        • Kutsal Kitaplar
        • Melekler
        • Şefaat
        • Metafizik
        • Cinler
        • Ruh
        • Rüyalar
        • Şeytan
        • Peygamberler
      • Kadın ve Aile
        • Aile İçi İlişkiler
        • Akraba
        • Boşanma
        • Çocuk
        • Emzirme
        • Hayız
        • Kadın- Erkek İlişkileri
        • Karı- Koca Hakları
        • Lohusalık
        • Nikah
        • Nişanlılık
        • Tesettür
      • İbadet
        • Dua
        • Hac & Umre
        • Kurban
        • Namaz
        • Oruç
        • Temizlik
        • Zekat & Fitre & Sadaka
      • Helal & Haramlar
        • Giyim & Kuşam
        • Kumar & Şans Oyunları
        • Müzik
        • Yiyecek & İçecekler
      • Siyer
        • Efendimiz'in Ahlakı
        • Efendimiz'in Ailesi
        • Efendimiz'in Mucizileri
        • Efendimiz'in Savaşları
        • Efendimiz'in Sıfatları
      • Ticaret ve Finans
        • Alışveriş
        • Faiz ve Bankacılık
        • Güncel Meseleler
        • İşçi- İş Veren Münasebetleri
        • Ortaklık ve Sözleşmeler
      • Kur'an-ı Kerim
        • Kur'an Okuma ve Meal
        • Kur'an'ın Özellikleri
      • Ahlak
      • Gündem Yazıları
      • Hadis
      • İslam Tarihi
      • Sosyal İlimler
      • Tefsir
      • Tasavvuf
      • Şahıslar
      • Muhtelif
  • Akide ve İnanç
  • Ticaret ve Finans
  • Helal Gıda
  • Çocuk Eğitimi
  • Dua UfkuYeni
  • Blog
Sorunuzu Sorun
Hikmet.Net
Hikmet.Net
  • Ana Sayfa
  • Kategoriler
      • Akide ve İnanç
        • Ahiret
        • Cennet & Cehennem
        • Haşr
        • Kabir
        • Allah
        • Dinler
        • İnanç Çeşitleri
        • Hıristiyanlık
        • İslamiyet
        • Yahudilik
        • Kader
        • Kutsal Kitaplar
        • Melekler
        • Şefaat
        • Metafizik
        • Cinler
        • Ruh
        • Rüyalar
        • Şeytan
        • Peygamberler
      • Kadın ve Aile
        • Aile İçi İlişkiler
        • Akraba
        • Boşanma
        • Çocuk
        • Emzirme
        • Hayız
        • Kadın- Erkek İlişkileri
        • Karı- Koca Hakları
        • Lohusalık
        • Nikah
        • Nişanlılık
        • Tesettür
      • İbadet
        • Dua
        • Hac & Umre
        • Kurban
        • Namaz
        • Oruç
        • Temizlik
        • Zekat & Fitre & Sadaka
      • Helal & Haramlar
        • Giyim & Kuşam
        • Kumar & Şans Oyunları
        • Müzik
        • Yiyecek & İçecekler
      • Siyer
        • Efendimiz'in Ahlakı
        • Efendimiz'in Ailesi
        • Efendimiz'in Mucizileri
        • Efendimiz'in Savaşları
        • Efendimiz'in Sıfatları
      • Ticaret ve Finans
        • Alışveriş
        • Faiz ve Bankacılık
        • Güncel Meseleler
        • İşçi- İş Veren Münasebetleri
        • Ortaklık ve Sözleşmeler
      • Kur'an-ı Kerim
        • Kur'an Okuma ve Meal
        • Kur'an'ın Özellikleri
      • Ahlak
      • Gündem Yazıları
      • Hadis
      • İslam Tarihi
      • Sosyal İlimler
      • Tefsir
      • Tasavvuf
      • Şahıslar
      • Muhtelif
  • Akide ve İnanç
  • Ticaret ve Finans
  • Helal Gıda
  • Çocuk Eğitimi
  • Dua UfkuYeni
  • Blog
Sorunuzu Sorun
© Telif Hakkı 2023, Tüm Hakları Saklıdır | hikmet.net
BOŞANMAKADIN VE AİLESORU-CEVAPLAR

Zıhar’ın tanımı, şartları ve hükmü nedir?

Yazar: Hikmet.Net 26 Eylül 2022
Yazar Hikmet.Net 26 Eylül 2022
Paylaş: 0FacebookTwitterWhatsappTelegramThreadsBlueskyEmail
1,1K

İçindekiler

  • Tanımı
  • Meşruiyeti
  • Kullanılan Lafızlar
  • Şartları
  • Hükmü

Zıhar da îlâ gibi bizim toplumumuzda az bilinen ve uygulanmayan bir boşama çeşididir; fakat evliliği sona erdiren bu yöntemler İslâm hukukunda bulunduğu ve daha önemlisi haklarında âyet ve hadisler yer aldığı için genel bir malumat vermenin faydalı olacağını düşündük.

Zıhar, uygulama bakımından îlâya çok benzer çünkü o da îlâ gibi erkeğin belli lafızlarla karısına yaklaşmayı kendisine haram kılmasıdır. Zıhar da îla gibi Cahiliye’de uygulanan bir âdettir. Cahiliye toplumunda bir erkek, karısına “Sen bana anamın sırtı gibisin.” diyerek onu kendisine ebediyen haram kılar ancak boşamazdı. Bu yönüyle o boşamanın en ağır şekliydi. Tabii bu arada mağdur olan da kadın olurdu. İşte İslâm bu uygulamayı yasaklamış ancak yasak olmasına rağmen zıhar yapanlar için de bazı müeyyideler vaz’ etmiştir.

Tanımı

Arapça bir kelime olan zıhar, sırt manasına gelen “zahr” kelimesinden türemiş bir mastardır. Zıharın ıstılahî manası ise; bir erkeğin, karısını nikâhı kendisine ebediyen haram olan bir kadına veya onun bakılması haram olan bir uzvuna benzetmesi demektir.[1] Ali el-Kârî, Feth-u Bâbi’l-İnâye, 2/147.

Meşruiyeti

Mücâdele Sûresinde geçen zıhar âyetlerinin nüzul sebebi olarak gösterilen hâdise şu şekilde cereyan etmiştir. Havle binti Mâlik b. Sa’lebe’ye (radıyallahu anhâ) kocası Evs b. Sâmit zıhar yapınca Allah Resûlü’ne (sallallahu aleyhi ve sellem) gitmiş ve kocasını şikayet etmiştir. Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) ise henüz bu konuda indirilmiş bir hüküm olmadığı için ona Allah’tan korkmasını ve Evs’e iyi davranmasını söylemiştir. Ancak Hz. Havle ısrarına devam etmiş ve bu arada şu âyet-i kerîmeler nazil olmuştur:

“Kocası hakkında sana başvurup tartışan ve hâlini Allah’a arzeden o kadının sözlerini elbette Allah işitti. Allah sizin konuşmalarınızı dinliyordu. Şüphesiz Allah Semî’dir, Basîr’dir (her şeyi işitir ve görür). İçinizden kadınlar hakkında zıhar yapanlar bilsinler ki onlar kendilerinin anneleri değildir, onların anneleri sadece kendilerini doğurmuş olanlardır. Onlar gerçekten çirkin ve yalan bir söz söylüyorlar. Bununla beraber, Allah’ın affı ve merhameti çoktur (geçmiş durumlar hakkında tevbe edenleri affeder.)

Eşlerine zıhar yaparak onlardan ayrılmaya kalkıp da sonra söylediklerinden dönenlerin, eşleriyle temastan önce bir köleyi hürriyetine kavuşturmaları gerekir. İşte size emredilen budur. Allah yaptığınız her şeyden haberdardır. Buna imkân bulamayan kimse, temaslarından önce, iki ay ara vermeksizin oruç tutmalıdır. Buna da gücü yetmeyen altmış fakiri doyurmalıdır. Bu hükümler Allah’ı ve Resûlünü tasdik ve onlarla amel edip Cahiliye uygula-malarını redd etmeniz için konulmuştur. İşte bunlar Allah’ın hudutlarıdır. Kâfirler için gayet acı bir azap vardır.” (Mücadele Sûresi, 58/1-4.)

Vahiy üzerine Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) ile Hz. Havle arasında şu konuşma geçmiştir.

— Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem): “Kocan bir köle âzâd eder.” buyurdu.

— Ben: “Onun kölesi yok!” dedim.

— Resûlullah (aleyhissalâtu vesselam): “Öyleyse ard arda iki ay oruç tutar” dedi.

— Ben tekrar: “Ey Allah’ın Resûlü, kocam çok Boşanma yaşlıdır, oruca tahammül edemez!” dedim.

— “Öyleyse, dedi, altmış fakir doyursun!”

— “Onun elinde, sadaka olarak verecek hiçbir şeyi yok, (nasıl altmış fakir doyuracak?)”

— “Öyleyse, dedi, ona ben yardım edeyim. Şu bir arak hurmayı al götür!”

— “Ey Allah’ın Resûlü, dedim, diğer bir arak’ı da ben verip ona yardım edeyim.”

— “Güzel söyledin, dedi, git bunlarla ona bedel altmış fakiri doyur. Sonra da (eski nikâhınla) amcaoğluna (kocana) dön!”[2] Ebû Dâvud, talâk 17. Ravi bir arakın altmış sa’ miktarında bir ölçek olduğu- nu belirtmiştir.

Kullanılan Lafızlar

Bu lafızlar sarih (açık) veya kinayeli olabilir. Sarih olursa niyete ihtiyaç olmaksızın zıhar gerçekleşir. Kinaî lafızlarda ise niyet aranır. Mesela bir zevcin zevcesine hitaben: “Sen bana anamın sırtı gibisin”, “Sen bana kız kardeşimin batnı gibisin” vs. sözleri açık olup bunlarla zıhar gerçekleşmiş olur. Ancak “Sen bana anam gibisin” sözü kinai bir sözdür; çünkü erkek karısını başka bir yönden annesine benzetmiş olabilir. Ancak bu sözü zıhar kastıyla söylediyse artık kefaret ödeyinceye kadar karısı kendisine haram olur.[3] Ali el-Kârî, Feth-u Bâbi’l-İnâye, 2/149.

Şartları

  1. Diğer boşama çeşitlerinde olduğu gibi burada da erkeğin akıllı ve ergin olması gerekir. Deli, bunak, uyuyan, çocuk gibi kimselerin zıhar yapmaları sahih olmasa da hata edenin, kendisine zor kullanılanın (mükrehin) ve sarhoşun zıharı muteber kabul edilmiştir.
  2. Zıhar yapan, erkek olmalıdır. Hanefîlerde esas alınan görüşe göre kadının kocasına karşı zıhar yapması muteber değildir.
  3. Kadının nikâh bağı devam ediyor olmalı veya ric’î talâktan dolayı iddet bekliyor olmalıdır.
  4. Zıhar yapan Müslüman olmalıdır çünkü gayrimüslimler zıhar neticesinde ödenen kefarete ehil değillerdir.
  5. Kadının benzetilen yanı, ya tamamı ya da onun yarısı, üçte biri, dörtte biri gibi cüzü veyahut da boyun, baş gibi bedenin tamamını temsil eden bir uzvu olmalıdır. Benzetilen kadının eli, ayağı, tırnağı, saçı vs. olursa, zıhar muteber olmaz.
  6. Kendisine benzetilen kadın olmalı ve bu kadın, erkek için evlenilmesi haram kılınanlardan olmalıdır.[4] Ömer Nasuhi Bilmen, Hukuk-u İslâmiyye ve Istılahat-ı Fıkhiyye Kamusu, 2/314-315. Anne, kız kardeş, teyze, hala vs.

Hükmü

Zıharda bulunan bir erkeğin kefaret ödeyinceye kadar eşine yaklaşması, onu öpmesi, ona dokunması vb. fiiller haramdır. Zıhar, kefaret ödemekle son bulur ve artık kocanın eşine yaklaşması helâl olur. Eğer erkek kefaret ödemeden eşiyle birleşirse, haram bir fiil işlemiş olacağından Allah’a tevbe ve istiğfar etmesi gerekir. Bu durumda ilk kefaretin dışında başka bir şey gerekmez. Bu mutlak zıharın hükmüdür.[5] Meydânî, el-Lübâb, 2/191.

Eğer zıhar belli bir vakitle kayıtlanmışsa, bu vaktin bitmesiyle sona erer. Bu süre içinde erkek eşine yaklaşmazsa kefaret ödemesi de gerekmez. Mesela bir erkek karısına “Sen bana bir ay boyunca validem gibisin” derse bir ayın dolmasıyla zıhar hükmü de biter ve kefaret de gerekmez çünkü zıhar yemin gibidir.

Zıhar kefareti âyet-i kerîmeyle tespit edilmiştir. Buna göre kocanın tekrar karısıyla birlikte olabilmesi için köle azad etmesi, bu mümkün olmazsa iki ay aralıksız oruç tutması, buna da güç yetiremeyen kimsenin altmış fakiri sabahlı akşamlı doyurması gerekir.[6] Meydânî, el-Lübâb, 2/193-195.

Dipnotlar[+]

Dipnotlar
⇡1 Ali el-Kârî, Feth-u Bâbi’l-İnâye, 2/147.
⇡2 Ebû Dâvud, talâk 17. Ravi bir arakın altmış sa’ miktarında bir ölçek olduğu- nu belirtmiştir.
⇡3 Ali el-Kârî, Feth-u Bâbi’l-İnâye, 2/149.
⇡4 Ömer Nasuhi Bilmen, Hukuk-u İslâmiyye ve Istılahat-ı Fıkhiyye Kamusu, 2/314-315.
⇡5 Meydânî, el-Lübâb, 2/191.
⇡6 Meydânî, el-Lübâb, 2/193-195.
anamın sırtıHükmümeşruiyetişartlarzıhar
Paylaş: 0 FacebookTwitterWhatsappTelegramThreadsBlueskyEmail
Hikmet.Net

Her Soru Cevaba Layıktır!

Önceki Yazı
Fıkıh, Mezhep ve Sünnet (Hanefi Fıkıh Teorisinde Peygamber’in Otoritesi)
Sonraki Yazı
Ayetü’l-Kürsi’nin, İnanan Bir Kulun Huzur ve Mutluluğu Adına İfade Ettiği Mesajlar

Benzer Yazılar

Şifa Niyetiyle Takılan Maden ve Doğal Taşların Dini Hükmü

Boy abdestinde iğne ucu kadar kuru yer kalmaması şartı mutlak mıdır?

Babalar kız çocuklarının altını değiştirebilir mi?

Bir kişiyi Umre’ye göndermek zekata sayılır mı?

Şeker ölçüm cihazı (kola yapıştırılan) gusül abdestine mani midir?

Kaza namazı kılarken herbiri için ezân okumak ve kamet getirmek gerekir mi?

Bu Hafta En Çok Okunanlar

  • Kur’ân ve Ramazan

  • Kur’an Okumada Asgarî Bir Ölçü Var mıdır?

  • Kredi kartına taksitle veya borçlanarak hacca gitmek doğru mudur? Yapılan böyle bir hac geçerli midir?

  • Kıran Haccı Nasıl Yapılır?

  • Kocası veya bir mahremiyle haccetme imkânı bulunmayan bir kadın ne yapmalıdır?

En Son Eklenenler

  • Şifa Niyetiyle Takılan Maden ve Doğal Taşların Dini Hükmü

  • Boy abdestinde iğne ucu kadar kuru yer kalmaması şartı mutlak mıdır?

  • Babalar kız çocuklarının altını değiştirebilir mi?

  • Bir kişiyi Umre’ye göndermek zekata sayılır mı?

  • Şeker ölçüm cihazı (kola yapıştırılan) gusül abdestine mani midir?

E-Bülten

Güncel Soru-Cevaplarımızdan haberdar olmak için Bültenimize Abone Olun!

Editörün Seçimi

Şifa Niyetiyle Takılan Maden ve Doğal Taşların Dini...

16 Temmuz 2025

Boy abdestinde iğne ucu kadar kuru yer kalmaması...

6 Temmuz 2025

Babalar kız çocuklarının altını değiştirebilir mi?

6 Temmuz 2025

Bir kişiyi Umre’ye göndermek zekata sayılır mı?

20 Mayıs 2025

Şeker ölçüm cihazı (kola yapıştırılan) gusül abdestine mani...

20 Mayıs 2025

Güncel Soru-Cevaplarımızdan haberdar olmak için Bültenimize Abone Olun!

hikmet_beyaz_logo
Soru Sor
Facebook Twitter Instagram Youtube Telegram

Linkler

    • Bizimle Çalışın
    • Bize Ulaşın
    • Amacımız
    • Yayın Politikası
    • Telif Hakları
    • Gizlilik Politikası

İşbirliğiyle...

Kategoriler

SORU-CEVAPLAR İBADET AKİDE VE İNANÇ KADIN VE AİLE NAMAZ HELAL-HARAMLAR ORUÇ AHLAK ZEKAT- FİTRE- SADAKA TİCARET VE FİNANS DUA UFKU TEMİZLİK HAC- UMRE KURBAN Gündem Yazıları ÇOCUK MUHTELİF AHİRET YİYECEK İÇECEKLER SİYER METAFİZİK KURAN-I KERİM

© Telif Hakkı 2024, Tüm Hakları Saklıdır  | hikmet.net

  • Hakkımızda
  • İrtibat
  • Gizlilik Politikası
Sitemizde, tercihlerinizi ve tekrar ziyaretlerinizi hatırlayarak size en uygun deneyimi sunmak ve sitemizin trafiği analiz etmek için çerezleri ve benzeri teknolojileri kullanıyoruz. Tamam'a veya sitemizde bulunan herhangi bir içeriğe tıklayarak bu ve benzer çerezlerin/teknolojilerin kullanımını kabul etmiş olursunuz.
Gizlilik PolitikasıTamam
Manage consent

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary
Her Zaman Etkin
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
ÇerezSüreAçıklama
cookielawinfo-checkbox-analytics11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional11 monthsThe cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance11 monthsThis cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
viewed_cookie_policy11 monthsThe cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytics
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Advertisement
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.
Others
Other uncategorized cookies are those that are being analyzed and have not been classified into a category as yet.
KAYDET & ONAYLA
Hikmet.Net
  • Ana Sayfa
  • Kategoriler
      • Akide ve İnanç
        • Ahiret
        • Cennet & Cehennem
        • Haşr
        • Kabir
        • Allah
        • Dinler
        • İnanç Çeşitleri
        • Hıristiyanlık
        • İslamiyet
        • Yahudilik
        • Kader
        • Kutsal Kitaplar
        • Melekler
        • Şefaat
        • Metafizik
        • Cinler
        • Ruh
        • Rüyalar
        • Şeytan
        • Peygamberler
      • Kadın ve Aile
        • Aile İçi İlişkiler
        • Akraba
        • Boşanma
        • Çocuk
        • Emzirme
        • Hayız
        • Kadın- Erkek İlişkileri
        • Karı- Koca Hakları
        • Lohusalık
        • Nikah
        • Nişanlılık
        • Tesettür
      • İbadet
        • Dua
        • Hac & Umre
        • Kurban
        • Namaz
        • Oruç
        • Temizlik
        • Zekat & Fitre & Sadaka
      • Helal & Haramlar
        • Giyim & Kuşam
        • Kumar & Şans Oyunları
        • Müzik
        • Yiyecek & İçecekler
      • Siyer
        • Efendimiz’in Ahlakı
        • Efendimiz’in Ailesi
        • Efendimiz’in Mucizileri
        • Efendimiz’in Savaşları
        • Efendimiz’in Sıfatları
      • Ticaret ve Finans
        • Alışveriş
        • Faiz ve Bankacılık
        • Güncel Meseleler
        • İşçi- İş Veren Münasebetleri
        • Ortaklık ve Sözleşmeler
      • Kur’an-ı Kerim
        • Kur’an Okuma ve Meal
        • Kur’an’ın Özellikleri
      • Ahlak
      • Gündem Yazıları
      • Hadis
      • İslam Tarihi
      • Sosyal İlimler
      • Tefsir
      • Tasavvuf
      • Şahıslar
      • Muhtelif
  • Akide ve İnanç
  • Ticaret ve Finans
  • Helal Gıda
  • Çocuk Eğitimi
  • Dua UfkuYeni
  • Blog