Açıklama: Zilzal suresinin son iki ayetinde “kim zerre kadar günah işlerse cezasını görür, kim de zerre kadar hayır işlerse mükâfatını görür” buyruluyor. Fakat pek çok ayette “Allah affeden bağışlayandır” beyanı geçiyor. Bu iki neticeyi nasıl anlamak lazım?
Tefsir kitaplarında bu ayetlerle alakalı yeterli açıklamalar vardır. İbni Abbas hazretlerinin görüşleri çerçevesinde şöyle diyebiliriz: Bir mümin, bir hayır işlediğinde onun cezasını ahirette kat katıyla görür. Bir şer işlediğinde ise, eğer dünyada cezasını görmemişse ahirete kalır. Allah affetmezse, kabirde, haşirde, sıratta vs yani cennete varıncaya kadar cezasını çeker. Terlemesi, korkması bile bir arınma vesilesidir. Böylece Cennete tertemiz ulaşır. Eğer, bu arınma yolları onun cezasını çekmesine yetmezse, cehennemde temizlenir ondan sonra cennete buyur edilir. Kâfire gelince, o bir iyilik yapmışsa onun karşılığını dünyada görür, rahat yaşar. Bütün kötülüklerinin cezasını ise ahirette görecektir.
Ayrıca Kurtubî’ye göre bu ayetler, Yüce Allah’ın, âdemoğlunun küçük büyük hiçbir amelinden bigâne, habersiz kalmadığına dair getirdiği bir misaldir.
